Hiç kimse arzu etmese de yangınlar her sene olmaktadır, fakat bunlar artık tümüyle binaların yokolduğu yangınlar değildir. Genelde küçük çaplı bir odayı geçmeyen yangınlardır. Bu durumda bina küçük bir onarım ile yeniden kullanılabilir, tabii zehirli gazlar her noktasına nüfuz etmedi ise. Aslında bir yangının zararı, yangından sonra oluşan ikincil tabir edilen zararlardır. Ahşap pencereler yanarlar, fakat diğer malzemelere kıyasla çok daha yavaş. 90 dakikanın üzerinde yanmaya direnirler ve statik mukavemetlerini muhafaza ederler. Yangın halinde ahşap sadece yüzeyde kömürleşir ve stabilite uzun süre korunur. Üstelik az miktarda gaz ve duman oluşumuna neden olur. PVC ise çok zehirli gazlar yayar ve stabilitesini kaybeder.
Çelik gibi anorganik malzemeler dahi yanmaz özellikte olmalarına rağmen yangın açısından önemli dezavantajlara sahiptir. Yapılarda karkas görevi gören çelik ısıyla birlikte fiziksel özellikleriri kaybeder ve üzerindeki yükleri taşıyamaz hale gelerek tüm yapının çökmesine sebep olur. Oysa ahşap ısıya karşı genleşmediği gibi yanma anına kadar ısı etkisiyle kurur ve mukavemeti artar.
Ahşap ancak sıcaklığı 330 ila 520 0C ' ulaştığında kendiliğinden yanmaya başlar. Böylece yanan dış yüzey, ısıya karşı güçlü bir yalıtkan olan odun kömürüne dönüşür. Ahşabın kendisinin yanısıra kömürün de yüksek yalıtım özelliği nedeniyle ağaç bir parçanın iç kısımlarını yanma sıcaklığına getirmek oldukça zordur. Bu yüzden hepimizin bildiği gibi iri ahşap kütleleri şömine ya da mangalda yakmak zordur. Tüm bunlar yeterince kalın kesitlerdeki ahşabın yanma sürecini yavaşlatmaktadır.
Tüm bunlara rağmen ahşap tabii ki yanıcı bir malzemedir. Ancak yanma ürünlerini diğer yanıcı malzemelerle karşılaştırmak gerekir. Yanma sırasında su ve karbondioksit açığa çıkar ki bunlar da zehirli değildir. Ahşabın diğer yanıcılara göre önemli bir avantajı vardır. Bünyesinde % 8 - % 15 arası su vardır. Bir ton ahşabın tutuşabilmesi için, 80 kg - 150 kg suyun buharlaşması gerekmektedir. Ahşap bir kiriş, dört tarafından yakıldığında derinliğine doğru yanmanın hızı dakikada 0.50 mm .dir ve yanmayan kısmın ısısı hiç bir zaman 100 C ' nin üzerine çıkmaz. Bunun nedeni hem içindeki su, hem de ahşabın yüksek yalıtım değeridir. Dolayısıyla kalan kısım, uzun süre stabilitesini korur.
Üretiminde hiç bir katkı kullanılmayan ahşabın aksine, PVC'nin yanıcılığını azaltmak için, içerisine flor, klor ve brom eklenmektedir. 300 C ısıda 15 dk. sonra % 80 klor, hidroklor gazı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu gaz, yangın söndürme suyu veya havadaki su buharı ile kolaylıkla çözülür ve hidroklorik asit (tuzruhu) oluşur. Sadece 1 kg PVC'den 250 g .hidroklor bileşiği açığa çıkar. Bu asit, yangından sonra bile havadaki su buharı ile sürekli oluşmaya devam eder ve bir döngü oluşturur. Hidroklorik asit damlacıkları yangından sonra yere iner ve çevreyi tahribe başlar. Betonarme yapılarda çelik donatıya kadar nüfuz ederek korozyona neden olur. Çevredeki elektronik cihazlar dahil her türlü eşyada yangından aylar sonra bile korozyon görülür. Dumana maruz kalan kişilerde bu yüzden akciğer dokusunda ve gözlerde kalıcı tahribat oluşur.
PVC pencereler yandığında ortaya çıkan en büyük zehir ise ölümcül Dioksindir. Dioksin ve hidroklorik asit tarafından tahrip edilmiş bir ortamı eski haline getirebilmek imkansız gibidir. ABD'de yılda ortalama 1 milyon yangın, ortamda mevcut olan PVC ürünler nedeniyle Dioksin gazı oluşumuna yolaçmaktadır. Dioksin, 210 farklı poliklorik dibenzodioksit ve furanı simgeler. Bu çok zehirli maddeler PVC gibi klororganik maddelerin yanmasıyla ortaya çıkar. Dioksinler kansere, bağışıklık sistemi ve karaciğerde hasara neden olur ve kromozomlar üzerinde değişiklik yapar. Bu nedenle yangınlarda ölümlerin % 80'i duman zehirlenmesinden olmaktadır.
Az miktarda PVC'nin yanması bile bir odayı yoğun bir duman ile doldurur. Bu da kurbanların kaçış imkanlarını kısıtlar. PVC'nin yangındaki bu etkileri, sigorta şirketleri tarafından değerlendirilmektedir. Pek çok kuruluş konutlarda ve iş yerlerinde bu yüzden PVC'nin kullanılmaması gerektiğini bildirmektedirler. Ahşap pencere üretiminde hiç bir katkı kullanılmamaktadır. PVC bir klor ürünü olarak Greenpeace tabiriyle zehir mutfağından bir üründür.
PVC ürünlerin atık olarak yakılması ise ayrı bir çevre sorunudur. Bu tür durumları ortadan kaldırmak için gelişmiş ülkelerde ağır mevzuat bulunmaktadır.
Modern ahşap pencere ve kapı üretiminde kullanılan malzemelerin hemen tümü yangın anında daha az risk üretecek şekilde seçiliyor. Özel projeler için yangın geciktirici boya kullanan Arbor internet sitesinde yangın güvenliği ile ilgili birçok bilgi sunuyor: www.arbor.com.tr
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder